to współpraca zmysłów, na bazie której nasz odbiór otaczającego świata jest prawidłowy i pełny, czyli mózg organizuje informacje napływające z ciała i otaczającego środowiska, a następnie wysyła odpowiednią reakcję. W momencie, kiedy mózg nie jest zdolny do prawidłowego przetwarzania bodźców zmysłowych, pojawiają się zaburzenia integracji sensorycznej. |
Najbardziej podstawowe, główne objawy zaburzeń integracji sensorycznej to: wzmożona lub obniżona wrażliwość na bodźce, zaburzenia mowy, niska samoocena, nadaktywność, znacznie obniżona aktywność, problemy ze skupieniem, koncentracją uwagi, nadpobudliwość emocjonalna, osłabiona koordynacja wzrokowo–ruchowa, niezgrabność ruchowa, trudności w rozróżnianiu stron, poczuciu kierunku, zaburzenia interakcji z innymi dziećmi, problematyczne pisanie, rysowanie oraz czytanie, trudności w czynnościach samoobsługowych, codziennych.
Zaburzenia integracji sensorycznej mogą wynikać z uszkodzenia narządów zmysłów, to jest narządu:
Propozycje zabaw, ćwiczeń usprawniających poszczególne zmysły
WZROK
- Wodzenie oczami za przesuwającymi się przedmiotami, za zapaloną latarką (pod kocem);
- Patrzenie przez tubę na obrazki, (rolka po ręczniku kuchennym)
- Łączenie obrazków pociętych na części;
- Dobieranie par takich samych obrazków;
- Zabawy przed lustrem;
- Sortowanie klocków; (dziecko wkłada do pojemników w takim samym kolorze, np. pojemnik czerwony to klocki czerwone, gdy klocki są posortowane, bierzemy kolejno każdy pojemnik i rozmawiamy o kolorze klocków w danym pojemniku np. te klocki są zielone jak trawa, te klocki są żółte jak słońce itp.)
- Dziecko obserwuje przez lupę zwierzątka (mrówki, dżdżownice, motyla, biedronkę, ślimaka itp.). Dzięki tej zabawie budzimy zainteresowania przyrodą, uświadamiamy jej piękno i rolę w życiu człowieka.
- Butelki (wlewamy wodę do butelki, wsypujemy brokat, potrząsamy butelkami, dziecko obserwuje spadający brokat).
SŁUCH
- Jajka dźwiękowe (duże jajka po kinder niespodziance napełniamy grochem, ryżem, mąką itp. słuchamy dźwięku)
- Co wydaje taki dźwięk? (dźwięk puszczania wody z kranu, dźwięk karetki, dźwięk szumu drzew, mieszanie łyżeczką do herbaty itp.
- Gdzie tyka zegar? (dzieci zamykają oczy, rodzic chowa zegar np. za pudełkiem z klocków, za firanką itp.)
ZMYSŁ RÓWNOWAGI
- Zeskakiwanie z ławeczki.
- Skakanie na dmuchanym materacu.
- Toczenie się po materacu w różnych kierunkach.
- Kołysanie się do przodu, do tyłu, na boki w siadzie z prostymi nogami i podparciem na rękach.
- Przesuwanie do przodu krążka podczas skakania na jednej nodze (gra w klasy).
- Przysiady i wstawanie.
- W siadzie kręcenie się w kółko na pośladkach.
- Ślizganie się w kółko na brzuchu i na plecach.
- Próby skoków obunóż w przysiadzie.
- Marsz z podnoszeniem i opuszczaniem głowy.
- Wahadłowe ruchy głową.
- Odwracanie głowy: w lewo, w prawo, w górę, w dół.
- Skłony, skręty i kręcenie głową.
- Spoglądanie daleko na siebie na przemian przez lewe i prawe ramię.
- Marsz z wymachami rąk i nóg.
- Wbieganie i zbieganie ze schodów.
- Skoki pajacyka.
WĘCH I SMAK
- Wąchanie różnych zapachów (olejki do ciast, świeczki zapachowe, przyprawy itp.
- Jaki to smaczek? Zabawa w próbowanie smaków: należy przygotować dowolne produkty spożywcze, np. cukier, cukier puder, pomarańczę, cytrynę, kakao, sól, mleko, sok. (+każde inne propozycje, na które macie ochotę lub, do których smaków chcecie przekonać dziecko). Dziecko smakuje – po czym określa kolejne smaki, starając się odgadnąć, co to za smak.
PROPRIOCEPCJA
- Ćwiczenia z deskorolką- balansowanie ciałem, utrzymywanie równowagi, wzmacnianie mięśni głębokich, to wszytko daje nam proste ćwiczenie z deskorolką.
- Ćwiczenia z dużą piłką- Leżenie na piłce lub siedzenie na niej – to ciągła walka o utrzymanie równowagi, która w pierwszej kolejności wymaga spięcia mięśni, które nas „trzymają”, czyli mięśni głębokich. Samo utrzymanie równowagi na kołyszącej się pod ciężarem dziecka piłce będzie nowym doświadczeniem.
- Ćwiczenia na niestabilnych nawierzchniach- można ćwiczyć na wszystkim co jest niestabilne, a da się jakoś na tym stanąć.
- Rewelacyjnym treningiem propriocepcji jest pływanie i zajęcia w wodzie
- Ćwiczenia z zawiązanymi oczami– dziecko staje przed nami, zawiązujemy mu oczy i mówimy różne polecania. Teraz dotknij ucha, dotknij nosa, podnieś lewą nogę do góry, wyciągnij do przodu prawą rękę, złap się za kolana a teraz za kostki itp. Dziecko w ten sposób uczy się orientacji własnego ciała, a przewiązane oczy uniemożliwiają wzrokowe lokalizowanie omawianych części ciała oraz sugerowanie ich nie świadomie naszym spojrzeniem.
DOTYK
- Tajemniczy woreczek (wkładamy do worka różne przedmioty, dziecko po dotyku odgaduje nazwę przedmiotu).
- Śnieżki (wykonujemy śnieżki z kartek papieru. Dzięki temu dziecko uczy się sztuki formowania oraz rozwija małą motorykę. Ta zabawa jest nadzwyczaj pobudzająca. Może pomagać w eliminowaniu lęków. Stworzone śnieżynki można rzucać w wieloraki sposób, np. celowanie do pojemnika, podrzuty w górę.
- Zabawy z pianką do golenia
Na czarnej blaszce do pieczenia wyciskamy piankę do golenia. Dziecko bawi się pianką, zanurza ręce w niej, następnie rysuje obrazki za pomocą palca wskazującego.